İsraillilerin putperestliği, Tanrı’dan uzaklaştıklarında dehşet verici boyutlara ulaşmıştı. Peki, sadakatsizliklerinde ne gibi iğrenç eylemleri ve kültik uygulamaları işlediler? Bu makalede, Kutsal Kitap’ın ışığında, İsraillilerin bu karanlık dönemdeki uygulamalarının ayrıntılarını mercek altına alacağız.

Düşündüğümüzden Çok Daha Kötü

İsrailoğulları’nın tek gerçek Tanrı’dan yüz çevirip putlara taptığı örneklere defalarca rastlamadan Eski Antlaşma’yı okumak imkânsızdır. Aslında Tanrı’ya karşı sürekli sadakatsizlikleri Eski Ahit anlatısının itici döngülerinden biridir.

Onların antlaşmaya sadakatsizliklerini basitçe “Yahve’den başka bir ilaha inanmak” gibi terimlerle, sadece dini değiştirmesi kadar basit bir şey olarak düşünmeye eğilimliyiz. Bu nedenle, İsrailoğulları’nın putperestliği yüzünden Tanrı’nın yargılarının ağırlığı bazı noktalarda sert görünebilir. Bunun nedeni, genellikle onların putperestliğinin ayrıntılarından ve kültik uygulamalarının ne denli korkunç olduğunun farkında olmamamızdır.

Aşağıda İsrailoğulları’nın işlediği iğrençlikleri canlı bir şekilde tasvir eden Kutsal Kitap ayetlerinin bir listesi bulunur. Bu liste, çocuk kurban etme, ritüel fuhuş ve ruh çağırma gibi okült uygulamaları içerir. Bu tür kötü eylemler sadece ülke genelinde değil, bazen Rab’bin Tapınağında da işleniyordu. Tanrı’nın bu uygulamalarla ilgili yargılamalarındaki adaleti ve bunların hak edilmiş olduğunu görmemize ve anlamamıza yardımcı olmalıdır.

İsraillilerin Putperestliğinin Bazı Örnekleri

Eski Ahit’te Tanrı’dan sapan İsrailliler tarafından işlenen çeşitli okült uygulamalara bakalım. Bu liste putperestlik hakkında alıntılanabilecek tüm Kutsal Kitap ayetlerini içermese de, en önemlilerini kapsıyor.

Kral Süleyman Aştoret, Kemoş ve Molek Kültlerini Yeruşalim’e Getirdi

Putperest tapınma İsrail halkı arasında Hakimler döneminden beri devam ediyor olsa da, bunu yaygınlaştıran ve devlet tarafından destekleyen Kral Süleyman olmuştur. Tanrı bir yargı olarak İsrail Krallığı’nın bir sonraki kuşakta Kuzey ve Güney Krallığı olarak ikiye ayrılmasına neden oldu. Sonuç olarak, Davut ve Süleyman’ın soyu krallığın kuzey kısımlarını kaybetti ve sadece Yahuda adı verilen güneydeki daha küçük krallığı yönetmeye devam etti.

⁴ Süleyman yaşlandıkça, karıları onu başka ilahların ardınca yürümek üzere saptırdılar. ... ⁵ Saydalılar’ın tanrıçası Aştoret’e ve Ammonlular’ın iğrenç ilahı Molek’e taptı. ... ⁷ Yeruşalim’in doğusundaki tepede Moavlılar’ın iğrenç ilahı Kemoş’a ve Ammonlular’ın iğrenç ilahı Molek’e tapmak için bir yer yaptırdı. ⁸ İlahlarına buhur yakıp kurban kesen bütün yabancı karıları için de aynı şeyleri yaptı. ^9-10 İsrail’in Tanrısı RAB, kendisine iki kez görünüp, “Başka ilahlara tapma!” demesine karşın, Süleyman RAB’bin yolundan saptı ve O’nun buyruğuna uymadı.

[Kral Yoşiya] Yeruşalim’in doğusunda, Yıkım Dağı’nın güneyinde İsrail Kralı Süleyman’ın Saydalılar’ın iğrenç putu Aştoret, Moavlılar’ın iğrenç putu Kemoş ve Ammonlular’ın iğrenç putu Molek için yaptırmış olduğu tapınma yerlerini kirletti.

Kuzey Krallığı, Putperest Tapınakları, Altın Buzağılar ve Sunaklar Kurdu

Bölünmüş krallıkta (Kral Süleyman’dan sonraki nesilde) kuzeydeki oymaklar Yahuda’daki Yahve inancına karşı putperest bir kült oluştururlar. Bu yeni oluşan kültün merkezleri Dan, Beytel ve Samiriye’deki büyük tapınak kompleksleriydi.

²⁶ Yarovam, “Şimdi krallık yine Davut soyunun eline geçebilir” diye düşündü, ²⁷ “Eğer bu halk Yeruşalim’e gidip RAB’bin Tapınağı’nda kurbanlar sunarsa, yürekleri efendileri, Yahuda Kralı Rehavam’a döner. Beni öldürüp yeniden Rehavam’a bağlanırlar.”

²⁸ Kral, danışmanlarına danıştıktan sonra, iki altın buzağı yaptırıp halkına, “Tapınmak için artık Yeruşalim’e gitmenize gerek yok” dedi, “Ey İsrail halkı, işte sizi Mısır’dan çıkaran ilahlarınız!” ²⁹ Altın buzağılardan birini Beytel, ötekini Dan Kenti’ne yerleştirdi [bkz. 2Kr. 10:29]. ³⁰ Bu günahtı. Böylece halk buzağıya tapmak için Dan’a kadar gitmeye başladı. ³¹ Yarovam ayrıca tapınma yerlerinde tapınaklar yaptırdı. Levililer’in dışında her türlü insanlardan kâhinler atadı.

³² Yarovam sekizinci ayın on beşinci günü Yahuda’daki bayrama benzer bir bayram başlattı. Dan’daki sunakta ve Beytel’de yaptırdığı altın buzağılara kurbanlar sundu; orada kurmuş olduğu tapınma yerlerine kâhinler yerleştirdi. ³³ Kendi kendine uydurduğu sekizinci ayın on beşinci günü, Beytel’de yaptırdığı sunağa gitti, kurban sunup buhur yaktı. Ve o günü İsrail halkı için bayram ilan etti.

... Yarovam gittiği kötü yoldan ayrılmadı. Yine her türlü insanı tapınma yerlerine kâhin olarak atadı ve buralara kâhin olmak isteyen herkese görev verdi.

³² [Kral Ahav] Baal için Samiriye’de yaptırdığı tapınağın içine bir sunak kurdu. ³³ Ayrıca bir Aşera putu yaptırdı. Ahav İsrail’in Tanrısı RAB’bi kendisinden önceki bütün İsrail krallarından daha çok öfkelendirdi.

Kuzey Krallığı Sarayda 450 Baal ve 400 Aşera Peygamberi İstihdam Etti

Bu peygamberler direkt devlet tarafından istihdam ediliyor ve maaşlarını vergilerden alıyorlardı.

Şimdi haber sal: Bütün İsrail halkı, İzebel’in sofrasında yiyip içen Baal’ın dört yüz elli peygamberi ve Aşera’nın dört yüz peygamberi Karmel Dağı’na gelip önümde toplansın.

Güney Krallığı Yahuda’da bile putperest kâhinler krallar tarafından atanırdı.

[Kral Yoşiya] Yahuda krallarının kentlerde ve Yeruşalim’in çevresindeki tapınma yerlerinde buhur yaksınlar diye atamış olduğu putperest kâhinleri, Baal’a, güneşe, aya, takımyıldızlara – bütün gök cisimlerine – buhur yakanları ortadan kaldırdı.

Krallık, Putperest Tapınma ve Putlara Adanmış Ritüel Alanlarla Doluydu

İsraillilerin Kenanlıları vaat edilen topraklardan tamamen temizleme emrine itaatsizliği, putperest kültlerin ve uygulamaların Tanrı halka arasında devam etmesine izin verdi (Çöl. 33:55; Hak. 2:1-3; 3:5-7; Mez. 106:34-39). Bu da onların zaman zaman putperest uygulamaları benimsemelerine ve farklı dinlere katılmalarına yol açmıştır.

İsrail tarihinde (özellikle Bölünmüş Krallık döneminde) ülkenin putperest tapınaklar, sunaklar, diğer ilahların heykelleri ve putları, ritüel dikili taşlar ve benzeri kültik yapılarla dolu olduğu zamanlar vardı. Bunlar genellikle tepelerin üstünde, büyük ağaçların altında ya da sık kullanılan yolların kenarında bulunurdu (Yasa’nın Tekrarı 12:2-4).

⁹ Tanrıları RAB’bin onaylamadığı bu işleri gizlilik içinde yapmışlar, gözcü kulelerinden surlu kentlere kadar her yerde tapınma yerleri kurmuşlardı. ¹⁰ Her yüksek tepenin üzerine, bol yapraklı her ağacın altına dikili taşlar, Aşera putları diktiler [bkz. 1Kr. 14:23]. ¹¹ RAB’bin onların önünden kovmuş olduğu ulusların yaptığı gibi, bütün tapınma yerlerinde buhur yaktılar. ¹² RAB’bin, “Bunu yapmayacaksınız” demiş olmasına karşın putlara taptılar.

[Kral Ahaz] başka ilahlara buhur yakmak için Yahuda’nın her kentinde tapınma yerleri yaparak atalarının Tanrısı RAB’bi öfkelendirdi.

... Ancak [Kral Yehoşafat] alışılagelen tapınma yerleri kaldırılmadı. Halk hâlâ oralarda kurban kesip buhur yakıyordu.

Dağ başlarında kurban kesiyor, tepelerde meşe, aselbent, yabanıl fıstık ağaçları altında buhur yakıyorlar, gölgeleri güzel olduğu için. ...

[Kral Yoşiya] Yahuda krallarının kentlerde ve Yeruşalim’in çevresindeki tapınma yerlerinde buhur yaksınlar diye atamış olduğu putperest kâhinleri, Baal’a, güneşe, aya, takımyıldızlara – bütün gök cisimlerine – buhur yakanları ortadan kaldırdı.

¹⁷ Onların Yahuda kentlerinde, Yeruşalim sokaklarında neler yaptıklarını görmüyor musun? ¹⁸ Çocuklar odun topluyor, babalar ateş yakıyor, kadınlar Gök Kraliçesi’ne pide pişirmek için hamur yoğuruyor. Beni öfkelendirmek için başka ilahlara dökmelik sunular sunuyorlar.

Büyücülük, Falcılık, Medyumlara Danışma ve Ruh Çağırma

İsrail ve Yahuda’da her türlü okült uygulamaya rastlanıyordu. Bu, MLevililer 19:26.31; 20:6.27 ve Yasa’nın Tekrarı 18:10-12 gibi buyruklara açıkça aykırıydı. Bunların en iyi bilinen olayı tabii ki Kral Saul’un Samuel’in ruhu çağırmasıdır. Ancak Kral Süleyman’dan sonraki nesillerde büyücülük daha çok yaygınlaştı.

⁷ Bunun üzerine Saul görevlilerine, “Bana bir cinci kadın bulun da varıp ona danışayım” diye buyruk verdi. ... ⁸ ... Geceleyin yanına iki kişi alıp kadının yaşadığı yere gitti. Kadına, “Lütfen benim için ruhlara danış ve sana söyleyeceğim kişiyi çağır” dedi.

... [İsrail ve Yahuda halkı] falcılık, büyücülük yaptılar. RAB’bin gözünde kötü olanı yaptılar, kendilerini kötülüğe adayarak O’nu öfkelendirdiler.

[Kral Manaşşe] ... falcılık ve büyücülük yaptı. Medyumlara, ruh çağıranlara danıştı. RAB’bin gözünde çok kötülük yaparak O’nu öfkelendirdi.

Ya RAB, halkını, Yakup soyunu terk ettin, çünkü yürekleri doğu kökenli inançlarla dolu. Filistliler gibi falcılıkla uğraşıyor, yabancılarla el sıkışıyorlar.

⁹ Size gelince, peygamberlerinizi, falcılarınızı, düş görenlerinizi, medyumlarınızı, büyücülerinizi dinlemeyin! ... ¹⁰ Size yalan peygamberlik ediyorlar. ...

¹⁷ “Sen, ey insanoğlu, kendiliğinden peygamberlik eden halkının kızlarına yüzünü çevir. Onlara karşı peygamberlik et. ... ²⁰ ‘Bundan ötürü Egemen RAB şöyle diyor: İnsanları kuş gibi tuzağa düşüren sihirli bilek bağlarınıza karşıyım. Onları bileklerinizden koparacağım. ... ²³ bir daha uydurma görümler görmeyecek, falcılık etmeyeceksiniz. ...’ ”

Büyü yapma gücünüzü kıracağım, aranızda falcı kalmayacak.

Rab’bin Tapınağı’nda Put ve Putperest Sunaklar Kurdular ve Putlara Taptılar

Tapınakta Aram sunağının bir kopyasına yer açmak için Rab’bin Sunağı yoldan çekildi:

¹⁰ Kral Ahaz, Asur Kralı Tiglat-Pileser’i karşılamak için Şam’a gittiğinde, oradaki sunağı gördü. Aynısını yaptırmak için sunağın bütün ayrıntılarını gösteren bir planı ve maketi Kâhin Uriya’ya gönderdi. ¹¹ Kâhin Uriya, Kral Ahaz Şam’dan dönünceye kadar, onun göndermiş olduğu maketin tıpkısı bir sunak yaptı. ¹² Kral Şam’dan dönünce sunağı gördü, yaklaşıp üzerinde sunular sundu. ¹³ Yakmalık sunuları ve tahıl sunularını sundu, dökmelik sunuyu boşalttı, esenlik sunusunun kanını sunağın üzerine döktü. ¹⁴ RAB’bin huzurundaki tunç sunağı tapınağın önünden, yeni sunakla tapınağın arasındaki yerinden getirtip yeni sunağın kuzeyine yerleştirdi.

¹⁵ Kral Ahaz Kâhin Uriya’ya şu buyrukları verdi: “Sabahın yakmalık sunusuyla akşamın tahıl sunusunu, kralın yakmalık ve tahıl sunusunu, ayrıca ülke halkının yakmalık, tahıl ve dökmelik sunularını bu büyük sunağın üzerinde sun; yakmalık sunuların ve kurbanların kanını onun üzerine dök. Ama tunç sunağı geleceği bilmek için kendim kullanacağım.” ¹⁶ Kâhin Uriya Kral Ahaz’ın bütün buyruklarını yerine getirdi.

Daha sonra aynı kral tapınak eşyalarını yok etti ve tapınağı tamamen kapattı.

²² İşte Ahaz denen bu kral, sıkıntılı günlerinde RAB’be ihanetini artırdı. ²³ Daha önce kendisini bozguna uğratan Şam ilahlarına kurbanlar sundu. “Madem ilahları Aram krallarına yardım etti, onlara kurban sunayım da bana da yardım etsinler” diye düşünüyordu. Ne var ki, bu ilahlar onun da, bütün İsrail halkının da yıkımına neden oldu. ²⁴ Ahaz Tanrı’nın Tapınağı’ndaki eşyaları toplayıp parçaladı. RAB’bin Tapınağı’nın kapılarını kapatıp Yeruşalim’in her köşesinde sunaklar yaptırdı.

Rab’bin Tapınağı’nda Kenan tanrısı Baal için sunaklar ve Aşera için putlar kurdular.

³ [Kral Manaşşe] babası Hizkiya’nın yok ettiği puta tapılan yerleri yeniden yaptırdı. İsrail Kralı Ahav gibi, Baal için sunaklar kurdu, Aşera putu yaptı. Gök cisimlerine taparak onlara kulluk etti. ⁴ RAB’bin, “Yeruşalim’de bulunacağım” dediği RAB’bin Tapınağı’nda sunaklar kurdu. ⁵ Tapınağın iki avlusunda gök cisimlerine tapmak için sunaklar yaptırdı. ... ⁷ Manaşşe yaptırdığı Aşera putunu RAB’bin Tapınağı’na yerleştirdi. Oysa RAB tapınağa ilişkin Davut’la oğlu Süleyman’a şöyle demişti: “Bu tapınakta ve İsrail oymaklarının yaşadığı kentler arasından seçtiğim Yeruşalim’de adım sonsuza dek anılacak.”

Hem tapınak avlusu hem de çeşitli odalar putlara tapınmak için kullanılıyordu:

⁴ Kral Yoşiya Baal, Aşera ve gök cisimleri için yapılmış olan bütün eşyaları RAB’bin Tapınağı’ndan çıkarmak üzere Başkâhin Hilkiya’ya, kâhin yardımcılarına ve kapı nöbetçilerine buyruk verdi. Bunları Yeruşalim’in dışına çıkarıp Kidron Vadisi’nde yaktı, küllerini Beytel’e götürdü. ... ¹² Ahaz’ın yukarı odasının damında Yahuda krallarının yaptırdığı sunakları da, RAB’bin Tapınağı’nın iki avlusunda Manaşşe’nin yaptırdığı sunakları da yıktı; onları kırıp parçalayarak tozlarını Kidron Vadisi’ne saçtı.

Hezekiel kitabı bize Tanrı’nın halkının O’na karşı işlediği kötü putperestlik eylemlerine daha ayrıntılı ve daha üzücü bir bakış sunar.

⁵ Sonra bana, “Ey insanoğlu, kuzeye bak!” dedi. Baktım, sunak kapısının kuzeye bakan giriş bölümünde duran kıskançlık putunu gördüm. ⁶ Bana, “İnsanoğlu, ne yaptıklarını görüyor musun?” dedi, “Tapınağımdan uzaklaşayım diye İsrail halkı çok iğrenç şeyler yapıyor. Bundan daha iğrenç şeyler göreceksin.”

⁷ Beni avlunun giriş bölümüne getirdi. Baktım, duvarda bir delik gördüm. ⁸ Bana, “Haydi duvarı del, insanoğlu” dedi. Duvarı deldim, orada bir kapı gördüm. ⁹ Bana, “İçeri gir de burada yaptıkları kötü ve iğrenç şeyleri gör” dedi. ¹⁰ Böylece içeriye girip baktım. Duvarın her yanına çeşit çeşit sürüngen, iğrenç hayvan şekilleri ve İsrail halkının bütün putları oyulmuştu. ¹¹ İsrail ileri gelenlerinden yetmiş kişiyle Şafan oğlu Yaazanya orada, putların önünde duruyordu. Her birinin elinde bir buhurdan vardı; buhurun kokusu bulut gibi yükseliyordu. ¹² “İnsanoğlu, İsrail halkının ileri gelenlerinin kendi putlarının odalarında, karanlıkta neler yaptıklarını gördün mü?” dedi, “Onlar, ‘RAB bizi görmüyor, RAB ülkeyi bıraktı’ diyorlar.” ¹³ Bana yine, “Daha iğrenç şeyler yaptıklarını da göreceksin” dedi.

¹⁴ Bundan sonra beni RAB’bin Tapınağı’nın kuzeye bakan kapısının giriş bölümüne götürdü. Orada oturup Tammuz [Babillilerin verimlilik tanrısı] için ağlayan kadınları gördüm. ¹⁵ Bana, “İnsanoğlu, bunu gördün mü? Bundan daha iğrenç şeyler de göreceksin” dedi. ¹⁶ Beni RAB’bin Tapınağı’nın iç avlusuna götürdü. Tapınağın girişinde, eyvanla sunak arasında yirmi beş kadar adam vardı. Sırtlarını RAB’bin Tapınağı’na, yüzlerini doğuya dönmüş, güneşe tapınıyorlardı. ¹⁷ Bana, “İnsanoğlu, bunları gördün mü?” dedi, “Yahuda halkı burada yaptığı iğrenç şeyler yetmiyormuş gibi, ülkeyi zorbalıkla doldurup beni sürekli öfkelendiriyor. Bak, dalı nasıl burunlarına uzatıyorlar [putperest törenlerinde yapılan bir davranış]!”

Musa’nın Yaptığı Tunç Yılana Taptılar

... [Kral Hizkiya] Musa’nın yapmış olduğu Nehuştan adındaki tunç yılanı [bkz. Çölde Sayım 21:6-9] da parçaladı. Çünkü İsrailliler o güne kadar ona buhur yakıyorlardı.

Tapınak Odaları Putlara Tapınmak İçin Eşyalar Üretmek Amacıyla Kullanılıyordu

... kadın ve erkeklerin RAB’bin Tapınağı alanındaki odalarını yıktı. Kadınlar orada Aşera için kumaş dokurlardı.

Tapınakta ve Bütün Ülkede Erkek ve Kadınların Kült Fuhuşu

Yahve ile olan tektanrıcı ilişkiye ve antlaşmaya sadakatsizliği tasvir etmek için zina metaforunun düzenli kullanımının ötesinde, Eski Ahit aynı zamanda ülkedeki gerçek kültik fuhuşun çeşitli örneklerini de paylaşır. Kültik fuhuhta bir erkek veya kadın, doğurganlık amacıyla, bir tanrıdan kutsama dilemek için veya bir adanmışlık ifadesi olarak bir rahip veya rahibe ile cinsel ilişkiye girerdi. Bu, Tanrı’nın bu tür uygulamalara karşı olan buyruğunun açık bir ihlaliydi (bkz. Yasa’nın Tekrarı 23:17-18).

²³ [Kral Rehavam] Ayrıca kendilerine her yüksek tepenin üstüne ve bol yapraklı her ağacın altına tapınma yerleri, dikili taşlar ve Aşera putları yaptılar. ²⁴ Ülkedeki putperest törenlerinde fuhuş yapan kadın ve erkekler bile vardı. Yahudalılar RAB’bin İsrail halkının önünden kovduğu ulusların yaptığı bütün iğrençlikleri yaptılar.

[Kral Asa] putperest törenlerinde fuhuş yapan kadın ve erkekleri ülkeden kovdu. Atalarının yapmış olduğu bütün putları yok etti.

¹³ Dağ başlarında kurban kesiyor, tepelerde meşe, aselbent, yabanıl fıstık ağaçları altında buhur yakıyorlar, gölgeleri güzel olduğu için. Bu yüzden kızlarınız fahişelik ediyor, gelinleriniz zina. ¹⁴ Fahişelik ettiklerinde kızlarınızı, zina ettiklerinde gelinlerinizi cezalandırmayacağım. Çünkü erkekleriniz fahişelerle oynaşıyor, putların tapınağında fuhuş yapanlarla kurban kesiyorlar. Anlayışsız halk mahvolacak.

²⁰ ... Fahişelik etmen yetmiyormuş gibi, ²¹ çocuklarımı kesip sunu olarak ateşte putlara kurban ettin. ²² Bütün iğrenç uygulamalarını, fahişeliklerini yaparken gençlik günlerini, çırılçıplak olduğun, kanının içinde kımıldandığın zamanı anımsamadın. ... ³¹ Her yolun başına fuhuş yuvaları kurarken, bütün meydanlarda yüksek tapınma yerleri yaparken, fahişe gibi bile değildin, ücretini küçümsedin.

Bazı tapınak odaları kült fahişeliğin yapıldığı bir geneleve dönüştürülmüştür:

[Kral Yoşiya] Fuhuş yapan kadın ve erkeklerin RAB’bin Tapınağı alanındaki odalarını yıktı. ...

Çocukları Putperest Tanrılara Kurban Ettiler

Muhtemelen İsrailoğulları’nın işlediği en kötü günah, kendi çocuklarını putperest tanrılara kurban etmeleriydi. Bundan daha tanrısız ve ahlaksız bir eylem neredeyse akıl almaz. Tanrı, kendi halkı için bu uygulamayı defalarca ve son derece açık bir şekilde yasaklamıştı (bkz. Levililer 18:21; 20:2-5; Yasa’nın Tekrarı 12:31; 18:10). Maalesef, bu iğrenç uygulamanın örnekleri Eski Ahit’te bolca bulunur:

[Kral Ahaz] İsrail krallarının yolunu izledi; hatta RAB’bin İsrail halkının önünden kovmuş olduğu ulusların iğrenç törelerine uyarak oğlunu ateşte kurban etti.

¹⁶ Tanrıları RAB’bin bütün buyruklarını terk ettiler. Tapınmak için kendilerine iki dökme buzağı ve Aşera putu yaptırdılar. Gök cisimlerine taptılar. Baal’a kulluk ettiler. ¹⁷ Oğullarını, kızlarını ateşte kurban ettiler. Falcılık, büyücülük yaptılar. RAB’bin gözünde kötü olanı yaptılar, kendilerini kötülüğe adayarak O’nu öfkelendirdiler.

[Kral Manaşşe] oğlunu ateşte kurban etti; ... RAB’bin gözünde çok kötülük yaparak O’nu öfkelendirdi.

Oğullarını, kızlarını ateşte kurban etmek için Ben-Hinnom Vadisi’nde, Tofet’te puta tapılan yerler kurdular. Böyle bir şeyi ne buyurdum ne de aklımdan geçirdim.

⁴ Çünkü beni terk ettiler, burayı yabancı bir ülke haline getirdiler. Kendilerinin de atalarıyla Yahuda krallarının da tanımadığı başka ilahlara burada buhur yaktılar, burayı döktükleri suçsuz kanıyla doldurdular. ⁵ Çocuklarını ateşte Baal’a kurban etmek için tapınma yerleri kurdular. Böyle bir şey ne buyurdum ne sözünü ettim ne de aklımdan geçirdim.

²⁰ Bana doğurduğun oğulları, kızları alıp yiyecek olarak putlara kurban ettin. Fahişelik etmen yetmiyormuş gibi, ²¹ çocuklarımı kesip sunu olarak ateşte putlara kurban ettin. ...

Her ilk doğan çocuğu ateşte kurban ederek sundukları sunularla kendilerini kirletmelerine izin verdim. Öyle ki, onları dehşete düşüreyim de benim RAB olduğumu anlasınlar.

Hezekiel peygambere göre, Rab’bin Tapınağın içinde bile çocuk kurban ediliyordu. Eğer Tanrı'nın sunağında değilse, orada kurulmuş olan putperest sunaklarda olmuştur.

³⁷ Çünkü fahişelik ettiler, kan döktüler. Putlarıyla fahişelik ettiler; bana doğurdukları çocukları yiyecek olarak putlarına sundular. ^38-39 Bununla kalmayarak, şunları da yaptılar: Çocuklarını putlara sundukları gün tapınağımı kirlettiler, Şabat günlerimi hiçe saydılar. Aynı gün tapınağıma girip onu kirlettiler. İşte tapınağımda bunları yaptılar.

İsrail’deki kültik alanların yakınlarında bulunan sayısız yanmış bebek ve çocuk kalıntısı, bu kötü uygulamanın gerçekliğini arkeolojik olarak doğrulamıştır.

Senkretizm

İsrail’in sıkça unutulan putperest uygulamalarından biri senkretizmdir. İsrailliler sadece tek gerçek Tanrı’dan uzaklaşıp başka putların peşinden gitmekle kalmadılar, aynı zamanda gerçek inancı diğer kült ve dinlerin unsurları ve uygulamalarıyla da karıştırdılar. Bu sadece belirli Kutsal Kitap ayetleriyle değil, aynı zamanda İsrail topraklarında ve çevresinde bulunan çeşitli arkeolojik buluntularla da kanıtlanmıştır.

Bu buluntulardan biri, Sina yarımadasında bulunan ve yaklaşık MÖ 800’lere tarihlenen Kuntillet ’Ajrud kil parçasıdır.

Çömlek parçasında, hayvan ve insan figürlerinin yanı sıra semitik tanrıların resimleri de yer almaktadır. Üzerlerindeki bir yazıt şöyle der: “Samiriyeli Yahve’ye ve O’nun Aşera’sına kutlusunuz.”

Sadece Yahve’nin bir putu yapmakla kalmadılar (böylece On Emir’in ikincisini ihlal ettiler), aynı zamanda O’nu tanrıça Aşera’nın kocası yaptılar. Bu, Kenan dinlerinin genellikle Baal için ayırdığı bir rol olup, bu özel durumda Yahve ile Baal’ın karıştığını gösteriyor.

Kenan kültlerinin Yahve inancına, özellikle de Yahve’nin Baal olarak tanımlanmasına yönelik bu benzer karışımı, aşağıdaki gibi ayetlerle de kanıtlanır:

¹⁶ “Ve o gün gelecek” diyor RAB, “Bana, ‘Kocam’ diyeceksin; artık, ‘Baal’ım’ demeyeceksin. ¹⁷ Ağzından Baallar’ın adını sileceğim, adları bir daha anılmayacak.”

Semitik bir tanrıça değil, İsrail halkının O’nun gelini olması gerekiyordu. Ve sadakatsizlik ettikleri Kocaları da O’ydu (Yeşaya 2:2-3; 54:5; 62:4-5). Ama halkının bunu fark edeceği ve O’nu derin bir yakınlık içinde Kocaları olarak tanıyacakları bir gün gelecekti. Rab’bin kendisi bunu yapacak.

¹⁹ Seni sonsuza dek kendime eş alacağım, doğruluk, adalet, sevgi, merhamet temelinde seninle evleneceğim. ²⁰ Sadakatle seninle evleneceğim, RAB’bi tanıyacaksın.

Bu makaleyi, Tanrı’nın ağzından çıkan şu vaat sözleriyle bitirmekten daha iyi bir yol yoktur.