Pavlus'un Seyahatlerinin Kronolojisi ve Yerlerin Modern İsimleri

Elçi Pavlus’un hayat yolculuğu onu hangi duraklara taşıdı? Bu yerlerde neler yaptı, hangi olaylara tanıklık etti? Ve tüm bu tarihi noktalar günümüzde hangi isimlerle anılıyor?
Giriş
Seyahat ederken, Elçi Pavlus’un yoluyla kaç kez kesiştiğini veya onun bir zamanlar durduğu bir yerde durup durmadığını merak ettin mi hiç?
Bazıları Rab’bi yüz yüze görmüş ve O’nun uğruna hayatlarını feda etmiş olan ilk nesil Hristiyanların izinden gitmek büyüleyici bir yolculuktur. Yeni Antlaşma’daki tüm kişiler arasında (İsa hariç) Pavlus en ilginç olanı olabilir, çünkü onun hayatı ve seyahatleri hakkında en fazla bilgiye sahibiz.
Bu çalışmada, Pavlus’un hayatı boyunca gittiği tüm yerleri, yerlerin tam konumlarını ve günümüzdeki adlarını, ayrıca Pavlus’un buralarda neler yaptığını ve deneyimlediğini içeren kronolojik bir liste derledik.
Türkiye bu listede sık sık yer alır çünkü Pavlus’un ziyaret ettiği yerlerin çoğu (doğum yeri de dahil) bu modern ülkenin sınırları içindedir. Ama Türkiye ile kalmaz. Pavlus’un İsa’ya ve Krallığına olan sevgisi ve kayıpların kurtulduğunu görme arzusu onu toplamda en az 14 modern ülkeye (Roma İmparatorluğu’nun çoğuna) götürdü.
Pavlus’un Seyahatlerinin Kronolojisi
Pavlus’un bütün seyahatleri ve yaşadıklarını adım adım inceleyelim:
Doğum (yk. MS 5)
Tarsus (Elç. 21:39; 22:3; Flp. 3:5) — Yahudi, Benyamin oymağından, Roma vatandaşı
- Eski: Tarsus (Ταρσός), Kilikya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Tarsus, Mersin ili, Türkiye
Eğitim ve Ferisi Olması
Yeruşalim (Elç. 7:58; 8:1; 22:3; Flp. 3:5) — Gamaliel tarafından öğretildi (o dönemde ve genel olarak Yahudilikte en saygın Ferisilerden biri); Yeruşalim’de yaşadığı için İsa’yla karşılaşmış ya da O’nun çarmıha gerilişine tanık olmuş olabilir; İstefanos’un taşlanmasına tanık olur
- Eski: Yeruşalim (Ἰερουσαλήμ), Yahudiye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Yeruşalim/Kudüs (יְרוּשָׁלַיִם), Kudüs bölgesi, İsrail
İmana Geliş (MS 33-36 arasında)
Şam (Elç. 9:1-19) — Hristiyanlara zulmetmek için Şam’a giderken İsa ile karşılaşma
- Eski: Damaskus (Δαμασκός), Dekapolis bölgesi, Suriye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Şam, Suriye
Ara Dönem (yk. 46’ya kadar)
Arabistan (Gal. 1:16-17) — yalnızlık içinde, belki Sina Dağı’nda Eski Antlaşma’nın verildiği yerde Yeni Antlaşma hakkında vahiy almak için (Gal. 1:11-12; 4:25), seyahat ederken müjdeler
- Eski: Arabia Petraea bölgesi ve sonra eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Ürdün, İsrail’in güneyi ve Sina Yarımadası (Mısır)
Şam (Gal. 1:17; Elç. 9:20-25; 2Ko. 11:32-33) — Şam’a dönüş, vali tarafından yakalanmamak için şehirden ayrılır
- Eski: Damaskus (Δαμασκός), Dekapolis bölgesi, Suriye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Şam, Suriye
Yeruşalim (Elç. 9:26-29; Gal. 1:18-19) — 15 gün, elçilerle ilk buluşma (sadece Petrus ve Yakup), müjdeleme
- Eski: Yeruşalim (Ἰερουσαλήμ), Yahudiye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Yeruşalim/Kudüs (יְרוּשָׁלַיִם), Kudüs bölgesi, İsrail
Sezariye (Elç. 9:30) — Yeruşalim’de ortaya çıkan direnişten kaçış
- Eski: Paralios Kaisareia (Παράλιος Καισάρεια = “Denizde Sezariye”), Yahudiye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Yahudiye eyaletinin başkenti, liman kenti
- Modern: Caesarea Maritima / Kayserya Maritima (Antik Kenti), Haifa bölgesi, İsrail
Tarsus (Elç. 9:30; 11:25) — memlekette uzun süre kalış, Barnaba onu bulur ve Antakya’ya getirir
- Eski: Tarsus (Ταρσός), Kilikya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Tarsus, Mersin ili, Türkiye
Antakya (Elç. 11:26) — 1 yıllık kalış, kiliseyi güçlendirir ve müjdeyi öğretir
- Eski: Antiochia (Ἀντιόχεια ἡ ἐπὶ Ὀρόντου = “Orontes Nehri üzerindeki Antakya”), Suriye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Suriye eyaletinin başkenti
- Modern: Antakya, Hatay ili, Türkiye
Yeruşalim (Elç. 11:29-30) — kıtlık nedeniyle Yeruşalim’e bağış ve destek götürür
- Eski: Yeruşalim (Ἰερουσαλήμ), Yahudiye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Yeruşalim/Kudüs (יְרוּשָׁלַיִם), Kudüs bölgesi, İsrail
Antakya (Elç. 12:25) — Antakya’ya dönüş
- Eski: Antiochia (Ἀντιόχεια ἡ ἐπὶ Ὀρόντου = “Orontes Nehri üzerindeki Antakya”), Suriye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Suriye eyaletinin başkenti
- Modern: Antakya, Hatay ili, Türkiye
İlk Seyahat (yk. MS 46-49)
Antakya (Elç. 13:1-3) — Kutsal Ruh tarafından Müjde’yi duyurmak üzere görevlendirilir ve gönderilir; Pavlus, Barnabas ile Markos yola çıkar
- Eski: Antiochia (Ἀντιόχεια ἡ ἐπὶ Ὀρόντου = “Orontes Nehri üzerindeki Antakya”), Suriye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Suriye eyaletinin başkenti
- Modern: Antakya, Hatay ili, Türkiye
Selefkiye (Elç. 13:4) — gemiye binerler
- Eski: Seleucia Pieria (Σελεύκεια ἐν Πιερίᾳ), Pieria bölgesi, Suriye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Antakya için önemli liman kenti
- Modern: Kapısuyu mahallesi, Samandağ, Hatay ili, Türkiye
Salamis, Kıbrıs (Elç. 13:4-5) — havrada müjdelerler
- Eski: Salamis (Σαλαμίς), Kıbrıs eyaleti, Kıbrıs adası, Roma İmparatorluğu
- Modern: Salamis Antik Kenti, Gazimağusa kazası, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Baf, Kıbrıs (Elç. 13:6-13) — Kıbrıs’ın valisi iman eder, Elimas adlı büyücü kör edilir
- Eski: Nea Paphos (Πάφος), Kıbrıs eyaleti, Kıbrıs adası, Roma İmparatorluğu
- Not: Kıbrıs eyaletinin başkenti, liman kenti
- Modern: Nea Paphos Antik Kenti, Baf / Paphos, Baf kazası, Kıbrıs Cumhuriyeti
Perge (Elç. 13:13) — Yuhanna Markos onlardan ayrılır
- Eski: Perge (Πέργη), Pamfilya bölgesi, Galatya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Perge Antik Kenti, Aksu ilçesi, Antalya ili, Türkiye
Pisidya’daki Antakya (Elç. 13:14-52) — 1-2 hafta, havrada vaaz ve Yahudi olmayanlar arasında müjdeleme, Yahudilerin güçlü direnişiyle karşılaşır
- Eski: Antiochia Caesareia (Ἀντιόχεια τῆς Πισιδίας), Pisidya bölgesi, Galatya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Antioheia (Pisidya) Antik Kenti, Yalvaç ilçesi, Isparta ili, Türkiye
Konya (Elç. 13:51-14:6) — uzun süre kalış, çok kişi iman eder, zulüm çıkar
- Eski: Iconium (Ἰκόνιον), Galatya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Konya, Konya ili, Türkiye
Listra (Elç. 14:6-18) — topal adam iyileşir; Pavlus ile Barnaba, Zeus ve Hermes olarak tapılır; diğer şehirlerden gelen Yahudiler halkı Pavlus’u taşlamaları için kışkırtırlar; hayatta kalır ve Derbe’ye devam eder
- Eski: Listra (Λύστρα), Likaonya bölgesi, Galatya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Kilistra (Antik Kenti), Hatunsaray mahallesi, Meram ilçesi, Konya ili, Türkiye
Derbe (Elç. 14:6.20-21) — müjdelerler, çok kişi iman eder
- Eski: Derbe (Δέρβη), Likaonya bölgesi, Galatya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Kerti Hüyük, Ekinözü köyü, Karaman Merkez ilçesi, Karaman ili, Türkiye
Listra (Elç. 14:21-24) — dönüş; imanlılara cesaret verirler
- Eski: Listra (Λύστρα), Likaonya bölgesi, Galatya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Kilistra (Antik Kenti), Hatunsaray mahallesi, Meram ilçesi, Konya ili, Türkiye
Konya (Elç. 14:21-24) — dönüş; imanlılara cesaret verirler
- Eski: Iconium (Ἰκόνιον), Galatya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Konya, Konya ili, Türkiye
Pisidya’daki Antakya (Elç. 14:21-24) — dönüş; imanlılara cesaret verirler
- Eski: Antiochia Caesareia (Ἀντιόχεια τῆς Πισιδίας), Pisidya bölgesi, Galatya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Roma kolonisi
- Modern: Antioheia (Pisidya) Antik Kenti, Yalvaç ilçesi, Isparta ili, Türkiye
Perge (Elç. 14:24-25) — müjdeleme
- Eski: Perge (Πέργη), Pamfilya bölgesi, Galatya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Aksu ilçesi, Antalya ili, Türkiye
Antalya (Elç. 14:25) — gemiye binerler
- Eski: Attalia (Ἀττάλεια), Pamfilya bölgesi, Galatya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Liman kenti
- Modern: Antalya, Antalya ili, Türkiye
Antakya (Elç. 14:24-28) — uzun kalış, yaşadıklarını anlatırlar
- Eski: Antiochia (Ἀντιόχεια ἡ ἐπὶ Ὀρόντου = “Orontes Nehri üzerindeki Antakya”), Suriye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Suriye eyaletinin başkenti
- Modern: Antakya, Hatay ili, Türkiye
Apostolik Konsil (yk. MS 49)
Yeruşalim (Elç. 15; Gal. 2:1) — Yasa’nın Yahudi olmayanlar için geçerliliği sorununu (örneğin sünnet) çözmek üzere elçilerin toplanması; Pavlus ile Barnaba katılır
- Eski: Yeruşalim (Ἰερουσαλήμ), Yahudiye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Yeruşalim/Kudüs (יְרוּשָׁלַיִם), Kudüs bölgesi, İsrail
İkinci Seyahat (yk. MS 50-53)
Antakya (Elç. 15:22-35; Gal. 2:11-14) — konsilin kararlarını teslim ederler, ilk yolculuk sırasında kurdukları kiliselere geri dönme arzusu; Markos yüzünden anlaşmazlık, Pavlus ile Silas yola çıkar
- Eski: Antiochia (Ἀντιόχεια ἡ ἐπὶ Ὀρόντου = “Orontes Nehri üzerindeki Antakya”), Suriye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Suriye eyaletinin başkenti
- Modern: Antakya, Hatay ili, Türkiye
Suriye bölgesi (Elç. 15:41) — inanlı topluluklarını pekiştirirler
- Eski: Suriye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Suriye, Lübnan ve Türkiye’nin Hatay, Gaziantep, Kilis ve Şanlıurfa illerini (İsrail ve Ürdün’ün kuzey uçlarını da içerir) kapsayan bir bölge
Kilikya bölgesi (Elç. 15:41) — inanlı topluluklarını pekiştirirler
- Eski: Kilikya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Kuzey Hatay, Osmaniye, Mersin ve Adana ilini kapsayan bir bölge, Türkiye
Derbe (Elç. 16:1.4-5) — inanlı topluluklarını pekiştirirler, konsilin kararlarını teslim ederler
- Eski: Derbe (Δέρβη), Likaonya bölgesi, Galatya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Kerti Hüyük, Ekinözü köyü, Karaman Merkez ilçesi, Karaman ili, Türkiye
Listra (Elç. 16:1-5) — Timoteos onlara katılır
- Eski: Listra (Λύστρα), Likaonya bölgesi, Galatya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Kilistra (Antik Kenti), Hatunsaray mahallesi, Meram ilçesi, Konya ili, Türkiye
Frikya bölgesi (Elç. 16:6) — geçerler
- Eski: Asya eyaletinin kuzey doğusunu ve Galatya eyaletinin güney batısını kapsayan bir bölge, Roma İmparatorluğu
- Modern: Türkiye’de Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak, Isparta illeri ile Denizli’nin doğusu, Eskişehir’in güneyi, Konya’nın batısı ve Burdur’un kuzeyini kapsayan bir bölge
Galatya bölgesi (Elç. 16:6) — geçerler, Kutsal Ruh Asya’da Müjde’yi yaymalarını engeller
- Eski: Galatya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Türkiye’de Ankara, Kırıkkale, Isparta, Karaman illeri ile Yozgat’ın batısı, Çorum’un güneyi, Eskişehir’in doğusu, Afyonkarahisar’ın doğusu, Konya’nın batısı ve ortası, Antalya’nın doğusu, Burdur’un kuzeyini kapsayan bir bölge
Misya bölgesi (Elç. 16:7-8) — Kutsal Ruh Bitinya’ya (Kuzey Anadolu bölgesi/eyaleti) girmelerini engeller
- Eski: Mysia (Μυσία), Asya eyaletinin kuzeybatısında bir bölge, Roma İmparatorluğu
- Modern: Türkiye’de Balıkesir, Çanakkale illeri ile Bursa’nın batısı, İzmir’in kuzeyi ve Manisa’nın kuzeyini kapsayan bölge
Troas (Elç. 16:8-11) — Makedonya’ya çağırıldığı bir görüm görür, oraya giden gemiye binerler, Luka onlara katılır
- Eski: Troas/Troad (Τρῳάς), Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Liman kenti
- Modern: Alexandria Troas Antik Kenti, Dalyan mahallesi, Ezine ilçesi, Biga Yarımadası, Çanakkale ili, Türkiye
Semadirek Adası (Elç. 16:11) — gece kalırlar
- Eski: Samotrake adası (Σαμοθράκη), Trakya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Semadirek Adası (Σαμοθράκη), Evros ili, Doğu Makedonya ve Trakya bölgesi, Yunanistan
Neapolis (Elç. 16:11) — gemiden inerler
- Eski: Neapolis (Νεάπολις), Makedonya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Filipi için önemli liman kenti
- Modern: Kavala (Καβάλα), Kavala ili, Doğu Makedonya ve Trakya bölgesi, Yunanistan
Filipi (Elç. 16:12-40) — Lidya ev halkıyla beraber iman eder; falcılık ruhuna tutulmuş köle bir kız iyileştirilir; Pavlus ile Silas mucizevi bir şekilde hapisten kurtarılır
- Eski: Philippoi (Φίλιπποι), Makedonya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Roma kolonisi
- Modern: Filippi Antik Kenti, Kavala ili, Doğu Makedonya ve Trakya bölgesi, Yunanistan
Amfipolis (Elç. 17:1) — geçerler
- Eski: Amphipolis (Ἀμφίπολις), Makedonya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Amfipoli (Αμφίπολη), Serez ili, Orta Makedonya bölgesi, Yunanistan
Apollonya (Elç. 17:1) — geçerler
- Eski: Nea Apollonia (Νέα Απολλωνία), Makedonya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Beşik Gölü’nün (Limni Volvi) güney kıyısında bir kent
- Modern: Apollonia Antik Kenti, Volvi (Βόλβη), Selanik ili, Orta Makedonya bölgesi, Yunanistan
Selanik (Elç. 17:1-9) — 3-4 hafta, havrada müjdeler, kargaşalık çıkınca gece ayrılırlar
- Eski: Thessaloniki (Θεσσαλονίκη), Makedonya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Makedonya eyaletinin başkenti
- Modern: Selanik (Θεσσαλονίκη), Selanik ili, Orta Makedonya bölgesi, Yunanistan
Veriya (Elç. 17:10-14) — çok sayıda Yahudi ve Grek iman eder, Selanik’ten gelen Yahudiler halkı kışkırtır, Pavlus ayrılır
- Eski: Beroia (Βέροια), Makedonya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Veriya (Βέροια), İmatya ili, Orta Makedonya bölgesi, Yunanistan
Atina (Elç. 17:15-34) — Ares Tepesi’nde felsefeciler arasında vaaz
- Eski: Athenai (Ἀθῆναι), Achaia eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Atina (Αθήνα), Merkezi Atina ili, Attika bölgesi, Yunanistan
Korint (Elç. 18:1-17) — bir buçuk yıllık kalış, Yahudilerin direnişinden sonra Pavlus odağını Yahudi olmayanlara kaydırır; Vali Gallio’nun yargı kürsüsü önünde
- Eski: Korinthos (Κόρινθος), Achaia eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Achaia eyaletinin başkenti
- Modern: Korint Antik Kenti, Korintya ili, Mora bölgesi/yarımadası (Peloponez), Yunanistan
Kenhere (Elç. 18:18) — Priskilla ve Akvila ile seyahat eder; adakta bulunduğu için saçını kestirir
- Eski: Kenchreai (Κεγχρεαί), Achaia eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Korint için Saron Körfezi’nde önemli bir liman kenti
- Modern: Kechries (Κεχριές), Korint, Korintya ili, Mora bölgesi/yarımadası (Peloponez), Yunanistan
Efes (Elç. 18:19-21) — kısa kalış, havrada Müjde’yi yayar; döneceğine söz verir
- Eski: Ephesos (Ἔφεσος), Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Asya eyaletinin başkenti, liman kenti
- Modern: Efes Antik Kenti, Selçuk ilçesi, İzmir ili, Türkiye
Sezariye (Elç. 18:22) — gemiden iner
- Eski: Paralios Kaisareia (Παράλιος Καισάρεια = “Denizde Sezariye”), Yahudiye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Yahudiye eyaletinin başkenti, liman kenti
- Modern: Caesarea Maritima / Kayserya Maritima (Antik Kenti), Haifa bölgesi, İsrail
Yeruşalim (Elç. 18:22) — ki̇li̇seye kisa bi̇r zi̇yaret
- Eski: Yeruşalim (Ἰερουσαλήμ), Yahudiye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Yeruşalim/Kudüs (יְרוּשָׁלַיִם), Kudüs bölgesi, İsrail
Antakya (Elç. 18:22-23) — bir süre kaldıktan sonra üçüncü yolculuğa çıkar
- Eski: Antiochia (Ἀντιόχεια ἡ ἐπὶ Ὀρόντου = “Orontes Nehri üzerindeki Antakya”), Suriye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Suriye eyaletinin başkenti
- Modern: Antakya, Hatay ili, Türkiye
Üçüncü Seyahat (yk. MS 53-58)
Galatya bölgesi (Elç. 18:23; 19:1) — ayrıntılar eksik; muhtemelen daha önce ziyaret ettiği yerlere (Derbe, Listra, Konya, Pisidya’daki Antakya, vs.) ve daha fazlasına (belki Ancyra/Ankara) gider
- Eski: Galatya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Türkiye’de Ankara, Kırıkkale, Isparta, Karaman illeri ile Yozgat’ın batısı, Çorum’un güneyi, Eskişehir’in doğusu, Afyonkarahisar’ın doğusu, Konya’nın batısı ve ortası, Antalya’nın doğusu, Burdur’un kuzeyini kapsayan bir bölge
Frikya bölgesi (Elç. 18:23; 19:1) — mektuplarında bahsettiği Frigya’nın Laodikya, Kolossai ve Hierapolis şehirlerine muhtemelen gider (Kol. 1:7; 4:13.15-16)
- Eski: Asya eyaletinin kuzey doğusunu ve Galatya eyaletinin güney batısını kapsayan bir bölge, Roma İmparatorluğu
- Modern: Türkiye’de Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak, Isparta illeri ile Denizli’nin doğusu, Eskişehir’in güneyi, Konya’nın batısı ve Burdur’un kuzeyini kapsayan bir bölge
Efes (Elç. 19:1-20:1.31) — 3 yıllık kalış (Pavlus’un en uzun kalışı), büyük uyanış, Dimitrios adlı kuyumcu halkı kışkırtır, Pavlus çıkar ve Roma’ya gitmeyi düşünmeye başlar (Elç 19:21)
- Eski: Ephesos (Ἔφεσος), Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Asya eyaletinin başkenti, liman kenti
- Modern: Efes Antik Kenti, Selçuk ilçesi, İzmir ili, Türkiye
Makedonya (Elç. 20:1-2) — uzun süre; ayrınıtlar eksik; herhalde Selanik’e gider
- Eski: Makedonya (Μακεδονία) eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Kuzey Makedonya, Arnavutluk’un güneyi, Yunanistan’daki Makedonya bölgesi ve Bulgaristan’ın güneybatısını kapsayan bir bölge
~~~ Via Egnatia yolu üzerinden ~~~
İllirikum (Rom. 15:19) — gittiği ilk Latince konuşulan bölge; kesin tarihi bilinmez; muhtemelen Makedonya’da bulunduğunda Via Egnatia üzerinden doğuya devam ederken buraya gider; Roma ve İspanya’ya gitme isteği artar (Rom. 15:24)
- Eski: İllirikum (Provincia Illyricum) eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Yaklaşık olarak Arnavutluk, Kosova, Karadağ, Sırbistan, Bosna Hersek, Hırvatistan ve Slovenya’yı kapsayan bir bölge
Yunanistan (Elç. 20:2-3; Rom. 15:25-26) — 3 ay, ayrıntılar eksik, muhtemelen 3 ayın çoğunu Korint’te geçirir
- Eski: Achaia (Ἀχαΐα) eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Güney Yunanistan
Korint (Elç. 20:2-3; Rom. 15:25-26; 16:23; 2Ko. 12:14; 13:1) — 3 aya yakın, ayrıntılar eksik; Korint’e yaptığı ziyaret mektuplarındaki ipuçlarından çıkarılabilir; Pentikost için Yeruşalim’e dönmeye karar verir (Elç. 20:16)
- Eski: Korinthos (Κόρινθος), Achaia eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Achaia eyaletinin başkenti
- Modern: Korint Antik Kenti, Korintya ili, Mora bölgesi/yarımadası (Peloponez), Yunanistan
Makedonya (Elç. 20:3-5) — bir komplodan kaçınmak için doğrudan Suriye’ye giden bir gemiye binmek yerine Makedonya’ya gitmeye karar verir
- Eski: Makedonya (Μακεδονία) eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Kuzey Makedonya, Arnavutluk’un güneyi, Yunanistan’daki Makedonya bölgesi ve Bulgaristan’ın güneybatısını kapsayan bir bölge
Filipi (Elç. 20:6) — gemiye biner
- Eski: Philippoi (Φίλιπποι), Makedonya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Roma kolonisi
- Modern: Filippi Antik Kenti, Kavala ili, Doğu Makedonya ve Trakya bölgesi, Yunanistan
Troas (Elç. 20:6-12) — gemiden iner, 1 haftalık kalış, Eftihos Pavlus’un vaazı sırasında pencereden düşer ve dirilir; Pavlus yürüyerek devam eder, yol arkadaşları ise gemiye biner
- Eski: Troas/Troad (Τρῳάς), Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Liman kenti
- Modern: Alexandria Troas Antik Kenti, Dalyan mahallesi, Ezine ilçesi, Biga Yarımadası, Çanakkale ili, Türkiye
Assos (Elç. 20:13-14) — yol arkadaşlarıyla yeniden birleşir, gemiye biner
- Eski: Assos (Ἄσσος), Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Liman kenti
- Modern: Assos Antik Kenti, Behram köyü, Ayvacık ilçesi, Biga Yarımadası, Çanakkale ili, Türkiye
Midilli adası (Elç. 20:14) — gemiyle geçerler
- Eski: Mytilene (Μυτιλήνη), Lesbos (Midilli) adası, Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Midilli/Mytilene, Midilli adası, Lesbos ili, Kuzey Ege bölgesi, Yunanistan
Sakız adası (Elç. 20:15) — gemiyle geçerler
- Eski: Chios (Χίος) adası, Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Sakız Adası (Χίος), Chios ili, Kuzey Ege bölgesi, Yunanistan
Sisam adası (Elç. 20:15) — gemiyle geçerler
- Eski: Samos (Σάμος) adası, Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Sisam (Σάμος) adası, Sisam ili, Kuzey Ege bölgesi, Yunanistan
Trogyllium (Elç. 20:15) — boğazda gecelerler (bu bilgi sadece bazı el yazmalarında geçiyor)
- Eski: Trogyllium (Τρωγύλλιον), Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Dilek yarımadası (Kuşadası ilçesi, Aydın ili, Türkiye) ile Sisam adası (Kuzey Ege bölgesi, Yunanistan) arasındaki boğaz
Milet (Elç. 20:15-38) — gemiden inerler, Efes’in ihtiyarlarını çağırır, uzun veda vaazı, “Yüzümü bir daha görmeyeceksiniz”, gemiye binerler
- Eski: Miletos (Μίλητος), Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Liman kenti
- Modern: Milet Antik Kenti, Balat mahallesi, Didim ilçesi, Aydın ili, Ege bölgesi, Türkiye
İstanköy adası (Elç. 21:1) — gemiyle geçerler
- Eski: Kos (Κῶς) adası, Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: İstanköy / Kos adası, On İki Ada / Dodekanez ili, Güney Ege bölgesi, Yunanistan
Rodos adası (Elç. 21:1) — gemiyle geçerler
- Eski: Rodos (Ρόδος) adası, Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Rodos (Ρόδος) adası, On İki Ada / Dodekanez ili, Güney Ege bölgesi, Yunanistan
Patara (Elç. 21:1) — Suriye’ye giden farklı gemiye binerler
- Eski: Patara (Πάταρα), Likya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Patara Antik Kenti, Gelemiş mahallesi, Kaş ilçesi, Antalya ili, Türkiye
Kıbrıs adası (Elç. 21:2-3) — gemiyle güneyinden geçerler
- Eski: Kıbrıs adası, Kıbrıs eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Kıbrıs adası, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Kıbrıs Cumhuriyeti
Sur (Elç. 21:3-7) — elçilerle bir haftalık kalış, vedalar, gemiye binerler
- Eski: Tyros (Τύρος), Suriye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Liman kenti
- Modern: Sur Antik Kenti, Sur ilçesi, Cenub ili, Lübnan
Batlamya (Elç. 21:7) — imanlılarla bir günlük kalış
- Eski: Colonia Ptolemais (Πτολεμαΐς), Yahudiye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Acre/Akko (עַכּוֹ), Kuzey bölge, İsrail
Sezariye (Elç. 21:8-14) — müjdeci Filipus ile kalış; Hagavos adlı bir peygamber gelir; Yeruşalim’e gitmemesi için Pavlus'a yalvarırlar; “İsa'nın adı uğruna Yeruşalim’de yalnız bağlanmaya değil, ölmeye de hazırım.”
- Eski: Paralios Kaisareia (Παράλιος Καισάρεια = “Denizde Sezariye”), Yahudiye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Yahudiye eyaletinin başkenti, liman kenti
- Modern: Caesarea Maritima / Kayserya Maritima (Antik Kenti), Haifa bölgesi, İsrail
Yeruşalim (Elç. 21:15-26) — inananları cesaretlendirir; arınma töreni
- Eski: Yeruşalim (Ἰερουσαλήμ), Yahudiye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Yeruşalim/Kudüs (יְרוּשָׁלַיִם), Kudüs bölgesi, İsrail
Hapis Zamanı ve Roma’ya Seyahat (yk. MS 58-62)
Yeruşalim (Elç. 21:27-23:22) — Asyalı Yahudiler onu Tapınak’ta görünce kalabalığı kışkırtarak onu yakalarlar, Roma askerleri onu kurtarır; savunma konuşmaları; Yahudilerin Pavlus'u pusuya düşürerek öldürme planı; korunması için Sezariye’deki hapishaneye gönderilir
- Eski: Yeruşalim (Ἰερουσαλήμ), Yahudiye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Yeruşalim/Kudüs (יְרוּשָׁלַיִם), Kudüs bölgesi, İsrail
Antipatris (Elç. 23:31) — Sezariye’ye giderken buradan geçerler
- Eski: Antipatris (Αντιπατρίς), Yahudiye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Tel Afek (תל אפק) Antik Kenti, Merkez bölgesi, İsrail
Sezariye (Elç. 23:23-27:2) — Hirodes’in sarayında 2 yıl gözaltında tutulur; savunma konuşmaları; davasının İmparator’a iletilmesini ister; Roma’ya yolculuk başlar
- Eski: Paralios Kaisareia (Παράλιος Καισάρεια = “Denizde Sezariye”), Yahudiye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Yahudiye eyaletinin başkenti, liman kenti
- Modern: Caesarea Maritima / Kayserya Maritima (Antik Kenti), Haifa bölgesi, İsrail
Sayda (Elç. 27:3) — kısa bir kalış; oradaki imanlılarla görüşebilir
- Eski: Sidon (Σιδών), Suriye eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Liman kenti
- Modern: Sayda, Cenub vilayeti, Lübnan
Kıbrıs adası (Elç. 27:4) — gemiyle geçerler, sonra Kilikya ve Pamfilya açıklarından geçerler
- Eski: Kıbrıs adası, Kıbrıs eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Kıbrıs adası, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Kıbrıs Cumhuriyeti
Mira (Elç. 27:5-6) — İtalya’ya giden bir gemiye aktarma
- Eski: Mira (Μύρα), Likya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Liman kenti
- Modern: Demre, Antalya ili, Türkiye
Knidos (Elç. 27:7) — gemiyle geçerler, hava gitgide kötüleşir
- Eski: Knidos (Κνίδος), Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Liman kenti
- Modern: Knidos (Antik Kenti), Yazıköy mahallesi, Datça ilçesi, Datça yarımadası, Muğla ili, Türkiye
Salmone, Girit (Elç. 27:7-8) — gemiyle geçerler
- Eski: Salmone (Σαλμώνη), Crete (Κρήτη) adası, Girit ve Sirenayka eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Sideros burnu (Άκρα Σίδερος), Itanos ilçesi, Siteia belediyesi, Lasithi bölgesi, Girit ili, Girit adası, Yunanistan
Güzel Limanlar, Girit (Elç. 27:8) — bir süre kalış; Pavlus onları bu havada yelken açmamaları konusunda uyarır ama onlar yine de devam ederler; fırtına gemiyi sürüklüyor
- Eski: Kaloi Limenes (Καλοί Λιμένες), Crete (Κρήτη) adası, Girit ve Sirenayka eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Liman kenti
- Modern: Kalon Limenon köyü, Mires ilçesi, Festos belediyesi, Heraklion bölgesi, Girit ili, Girit adası, Yunanistan
Gavdos adası (Elç. 27:16) — rüzgar altına sığınarak geminin filikasını güçlükle sağlama alabilirler
- Eski: Cauda (Καῦδα) adası, Girit ve Sirenayka eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Gavdos adası, Hanya bölgesi, Girit ili, Yunanistan
Sirte körfezi (Elç. 27:17-25) — fırtına gemiyi buraya kadar sürüklüyor, devam ederler, melek Pavlus’a herkesin hayatta kalacağına söz verir.
- Eski: Syrtis megale (Σύρτις μεγάλη) körfezi, Girit ve Sirenayka eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Sitre/Sirte Körfezi (خليج سرت), Libya
Malta adası (Elç. 27:26-28:10) — adaya yakın gemi kazasına uğrarlar, herkes karaya çıkar; yılan Paul'u ısırdı ama zarar vermedi; hastalar iyileştirilir; 3 ay sonra Roma’ya devam
- Eski: Melite (Μελίτη) adası, Sicilya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Malta adası, Malta
Sirakuza (Elç. 28:11-12) — 3 gün
- Eski: Syrakousai (Συράκουσαι), Sicilya adası, Sicilya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Siraküza, Siraküza ili, Sicilya Özerk bölgesi, Sicilya adası, İtalya
Regium (Elç. 28:13) — İtalyan anakarasında i̇lk kez, gemiyle devam
- Eski: Rhegium (Ῥήγιον), Lucania et Bruttium bölgesi, Roma İmparatorluğu
- Modern: Reggio Calabria (Reggio di Calabria), Reggio Calabria ili, Calabria bölgesi, İtalya
Puteoli (Elç. 28:13-14) — gemiden inerler; imanlılarla 1 haftalık kalış
- Eski: Rhegium (Ῥήγιον), Lucania et Bruttium bölgesi, Roma İmparatorluğu
- Modern: Pozzuoli, Napoli ili, Campania bölgesi, İtalya
Appius Çarşısı (Elç. 28:15) — Roma’ya yolculuk sırasında kısa kalış; Romalı imanlılar onlarla buluşur
- Eski: Forum Appii, Latium et Campania bölgesi, Roma İmparatorluğu
- Not: Via Appia yolu üzerinde bir posta istasyonu
- Modern: Borgo Faiti, Sezze, Latina ili, Lazio bölgesi, İtalya
~~~ Via Appia yolu üzerinden ~~~
Üç Hanlar (Elç. 28:15) — Roma’ya yolculuk sırasında kısa kalış; Romalı imanlılar onlarla buluşur
- Eski: Tres Tabernae (Τρεῖς Ταβέρναι), Latium et Campania bölgesi, Roma İmparatorluğu
- Not: Via Appia yolu üzerinde bir posta istasyonu
- Modern: Cisterna di Latina (güneydoğusunda), Latina ili, Lazio bölgesi, İtalya
~~~ Via Appia yolu üzerinden ~~~
Roma (Elç. 28:14.16-31) — Romalı Yahudiler Pavlus hakkında kötü bir haber almamış; iki yıl kendi kiraladığı evde kalır, müjdeler
- Eski: Roma, Latium et Campania bölgesi, Roma İmparatorluğu
- Not: Roma İmparatorluğu’nun başkenti
- Modern: Roma, Roma ili, Lazio bölgesi, İtalya ve Vatikan
Diğer Seyahatler (yk. MS 62-67)
Elçilerin İşleri kitabı Pavlus’un Roma’da yaşayıp Sezar’ın huzurunda davasını beklemesiyle sona erer. Dolayısıyla, daha sonra yazdığı mektuplar (1. ve 2. Timoteos ve Titus) aracılığıyla bundan sonra neler olduğuna dair ipuçları elde ederiz.
Bu mektuplarda, Pavlus tekrar seyahat ediyor ve onu Roma İmparatorluğu’nun çeşitli yerlerinde buluyoruz. Bundan Neron’un önündeki davasının başarılı olduğu ve serbest bırakıldığı sonucunu çıkarabiliriz (2Ti. 4:16-17). Kilise babaları da bunu teyit eder. Hatta, Pavlus’un İspanya’ya ulaşma hedefini de (Rom. 15:22-24) gerçekleştirdiğinden söz ederler (Muratori Fragmanı; 1. Klemens 5:5-7; Altınağızlı Yuhanna: Vaaz X 2. Timoteos Üzerine; Hieronymus: De Viris Illustribus 5).
Pavlus’un daha sonraki seyahatleri için bir kronoloji oluşturmak imkânsızdır. Bu nedenle aşağıdaki liste kronolojik olarak anlaşılmamalıdır.
Makedonya (1Ti. 1:3)
- Eski: Makedonya (Μακεδονία) eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Kuzey Makedonya, Arnavutluk’un güneyi, Yunanistan’daki Makedonya bölgesi ve Bulgaristan’ın güneybatısını kapsayan bir bölge
Girit adası (Tit. 1:5)
- Eski: Crete (Κρήτη) adası, Girit ve Sirenayka eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Modern: Girit / Crete (Κρήτη) adası, Girit ili, Yunanistan
Efes (1Ti. 1:3)
- Eski: Ephesos (Ἔφεσος), Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Asya eyaletinin başkenti, liman kenti
- Modern: Efes Antik Kenti, Selçuk ilçesi, İzmir ili, Türkiye
Milet (2Ti. 4:20)
- Eski: Miletos (Μίλητος), Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Liman kenti
- Modern: Milet Antik Kenti, Balat mahallesi, Didim ilçesi, Aydın ili, Ege bölgesi, Türkiye
İspanya (Rom. 15:22-24; Muratorian Fragment, 1 Clement 5:5-7)
- Eski: İspanya/Hispania (Σπανία) eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: bütün İber Yarımadası
- Modern: İspanya ve Portekiz
Nikopolis (Tit. 3:12)
- Eski: Actia Nikopolis (Νικόπολις), Epir eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Epir eyaletinin başkenti, liman kenti
- Modern: Nikopolis (Niğbolu) Antik Kenti, Preveze / Preveza (Πρέβεζα) ilçesi, Epir bölgesi, Yunanistan
Troas (2Ti. 4:13) - büyük olasılıkla Pavlus’un tutuklandığı yer çünkü eşyalarının çoğu orada bırakılır
- Eski: Troas/Troad (Τρῳάς), Asya eyaleti, Roma İmparatorluğu
- Not: Liman kenti
- Modern: Alexandria Troas Antik Kenti, Dalyan mahallesi, Ezine ilçesi, Biga Yarımadası, Çanakkale ili, Türkiye
Ölüm (yk. MS 67)
Tüm bu yerleri ziyaret ettikten sonra Pavlus yakında öldürüleceğini öngörür (2Ti. 4:6-8). Kilise babaları Pavlus’un sonunda Neron yönetimindeki (MS 67 civarında) Roma’da şehit edildiğini oybirliğiyle onaylarlar. Dolayısıyla, tutuklanıp ikinci ve son kez Roma’ya getirildiği sonucuna varabiliriz.
Roma
- Eski: Roma, Latium et Campania bölgesi, Roma İmparatorluğu
- Not: Roma İmparatorluğu’nun başkenti
- Modern: Roma, Roma ili, Lazio bölgesi, İtalya ve Vatikan
2006 yılında araştırmacılar Surdışı St. Paul Bazilikası’nın sunağının altında mermer bir lahit keşfettiler. Kapağında Latin harfleriyle “Elçi Pavlus, Şehit” yazıyordu ve içindeki kemiklerin 1. veya 2. yüzyıla ait olduğu Radyokarbon tarihleme yöntemiyle doğrulandı.
Yorumlar